Het verhaal van Paul Timmer
(In de volksmond Pouwel van Piet of ook wel Dikke Pouwel).
Zoals de kinderen tegenwoordig in hun vrije tijd verstrooiing zoeken bij de televisie of computer, zo gingen wij op bezoek bij opa en opoe. Bij één van die bezoekjes kwam Pouwel ook even binnen. Ik mag wel zeggen tot mijn grote geluk, want hij had altijd prachtige verhalen. Eén van die verhalen wil ik nu vertellen.
Na een paar kopjes koffie, de koffiepot stond altijd op de kachel te “trekken”, keek Pouwel mij eens aan en begon: “Ja jonge, vrogger was’t wel wat aans as tegenwoordig, ik wete nog best, ik hadde een schipper an e neum’n um hum van Koevern (Coevorden) noar De Balk (Balkbrug) te jaag’n”. Paul was namelijk scheepsjager. Zijn vader (Piet Timmer) was één van de vele scheepsjagers te Balkbrug. Piet Timmer had 4 zoons die ook voor hetzelfde beroep hadden gekozen. Zo kon het gebeuren dat Albert, Jan, Paul en Frederik van Piet met hun paarden de schepen door de Dedemsvaart trokken. Maar nu verder met Pouwel en de vier witte wieven.
“Ik ware um goed ieen ure met ut peerd al op pad. Ik musse vrog in Koevern wezen, want dat was of e spreuk’n met de schipper. Wi’j waar’n nog maar net in’t Koatingerveld: ut peerd schruk, ik kieke opziet en zieje noast mi’j in de voart een bootien met 4 witte wiev’n. Ik schreeuwe “vut” tegen ut peerd, maar of ut nouw zachies leup of hard, de wiev’n blee’m noast ons tot vlak veur De Polle. Ut bootien kwaamp wat noar de kaante en mitiene sprunk un wit wief op de walle, grep ut peerd bi’j de kop en veur dak ‘t in de gaat’n hadde, stun ik met ut peerd weer veur de stal. Pouwel, dachte ik bi’j mi’j zulf, Pouwel, jonge det was een veurspoeksel. Ie goat vandage niet noar Koevern. En zo lage ik al weer gauw bi’j Rens in bedde”.
Toen Paul weg was vroeg mijn opa: “Det geleuf ie toch niet jonge. Ik zal oe wel us vertell’n hoe as ik denke dat ut goane is. Pouwel was of hartstikke muu of nog een beetien dronkend en is op ut peerd in sloap e vallen. Ut peerd hef dat in de gaat’n e kreeg’n, ef zich ummedreid en is weer mooi op huus anne loop’n”. Zo kwam Paul, dankzij de witte wieven aan een snipperdag.
De woning van de familie Timmer aan de Huizingerwijk.
Omdat er vele verhalen bekend zijn van “de Timmers” wil ik beginnen bij Piet de stamvader van deze Avereester, of liever: Balkbrugse scheepsjagersdynastie. Het is misschien een beetje droge kost, maar let vooral goed op de namen van de getuigen, enz.. Zo zien we dat de oudste dochter van Piet getrouwd is met De Graven, later bekende kleinvee-handelaren. Bij het overlijden van Piet is Hendrik Bouwman (Pieterman) van de Achterweg getuige. Nu, 100 jaar later, woont er weer een Hendrik Bouwman aan de Achterweg.
Pieter (Piet) Timmer, arbeider, scheepsjager, geboren op 18-10-1831 om 04.00 uur te gem. Avereest (bron: certificaat nationale militie; persoonskaart C.B.v.G. zoon Jan + Paul; geboorteaangifte),
(Nationale Militie Provincie Overijssel, Certificaat. De Commissaris des Konings in de Provincie Overijssel, verklaart dat Pieter Timmer, geboren te Avereest den 18 october 1831, van beroep scheepsjager, zoon van Harm Harms en van Albertje Pieters Dragt, van beroep overleden, binnen de Gemeente Avereest voor de nationale Militie is ingeschreven, dat aan hem vervolgens bij de loting is ten deele gevallen het Nummer 63, hetwelk tot heden niet opgeroepen zijnde, hem tot geene dienst heeft verpligt. Gegeven te Zwolle, den 23 April 1856. De Commissaris des Konings in de Provincie Overijssel Jhr. Mr. C. Backer.),
overleden op 16-04-1894 te gem. Avereest op 62-jarige leeftijd (bron: overlijdensakte, aktenummer: 45),
(Op heden den zestiende April achttien honderd vier en negentig, verschenen voor ons Herman van Barneveld Ambtenaar van den Burgurlijken Stand der gemeente Avereest, Hendrik Bouwman, oud twee en dertig jaren, scheepsjager, en Jan van Goor oud negen en twintig jaren, arbeider, beide wonende te Avereest, die ons hebben aangegeven, dat Pieter Timmer, oud twee en zestig jaren, scheepsjager, geboren en wonende te Avereest, echtgenoot van Maria Dammer, zoon van Harm Harms Timmer en van Albertje Piers Dracht, beide overleden, op den datum dezer akte des voormiddags te twee ure, in het huis staande te Avereest Wijk J nummer zeven en tachtig overleden is. Van welke aangave wijdeze akte hebben opgemaakt, die, na gedane voorlezing, is geteekend door ons en de comparanten.),
zoon van Harm Harms Timmer en Albertje Pieters Geerts (Dragt), arbeidster.
Gehuwd op 24-jarige leeftijd op 10-05-1856 te gem. Avereest (bron: huwelijksakte, aktenummer: 39),
(Op heden den tienden Mei achttienhonderd zes en vijftig, verschenen voor ons in het openbaar in het Gemeentehuis voor ons Herman Frederik Deel Albtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente Avereest Pieter Timmer, oud vier en twintig jaren, scheepsjager, geboren en wonende te Avereest meerderjarig zoon van Harm Harms Timmer overleden, en van Albertje Pieters Dragt, arbeidster te Avereest, ter eenzijds en Maria Dammer, oud drie en twintig jaren, zonder beroep, geboren te Staphorst, wonende te Avereest, meerderjarig dochter van Jan Dammer overleden en van Hendrikje Bonthuis, arbeidster wonende te Avereest te anderzijds. Zijnds …. …. moeder hierbij tegenwoordig hare toestemming tot dit huwelijk gevende; dewelke ons verzochten tot de voltrekking van hun voorgenomen huwelijk over te gaan, waarvan de openbare afkondigingen zijn gedaan voor de hoofddeur van het Gemeentehuis alhier op Zondagen den zeven en twintigsten April en den vierden Mei dezes jaars, blijkens het Register van Huwelijks Afkondigingen dezer Gemeente. Geene stuiting tegen het voorgenomen Huwelijk ons beteekend zijnde, hebben wij dezelve gevraagd of zij elkander tot Echtgenooten aannemen en getrouwelijk al de pligten zullen vervullen, welke door de wet aan den Huwelijken Staat verbonden zijn, welke vraag door hen toestemmend beantwoord zijnde, verklaren wij in naam der Wet, dat door het Huwelijk zijn vereenigd Pieter Timmer en Maria Dammer. Waarvan wij deze akte hebben opgemaakt in tegenwoordigheid van Harm Petter oud zeven en twintig jaren scheepsjager, van Berend ter Braak oud vier en vijftig jaren arbeider, van Jan Harmen Peters oud drie en veertig jaren veldwachter, en van Hendrik Tinholt oud acht en veertig jaren veldwachter, allen goede bekenden aan de gehuwden niet verwant en wonende te Avereest, die deze akte na gedane voorlezing met de contractante hare moeder en ons hebben geteekend, verklarende den contractant zijne moeder benevens de twee eerstgenoemde getuigen, niet te kunnen teekenen, als hebbende zulks niet geleerd.)
met Maria Dammer, 23 jaar oud, geboren op 07-09-1832 te Staphorst (bron: extract geboorteregister; persoonskaart C.B.v.G. zoon Jan + Paul), dochter van Jan Dammer en Hendrikje Bonthuis arbeidster.
Uit dit huwelijk:
1. Hermina, geboren op 04-03-1857 om 12.00 uur te gem. Avereest (bron: geboorteaangifte, aktenummer: 29). Gehuwd op 22-jarige leeftijd op 10-04-1879 te gem. Avereest (bron: huwelijksakte, aktenummer: 15) met Hermannus de Graven, arbeider geboren circa 1856 te Dalfsen (bron: huwelijksakte), zoon van Barthus de Graven en Jantje Schutte.
2. Jan, geboren op 29-04-1860 te Ambt Ommen.
3. n.n., geboren op 14-01-1863 te gem. Avereest (bron: geboorteaangifte, aktenummer: 4),
(Op heden den vijftiende Januarij achttien honder drie en zestig, verschenen voor ons Johannes Hendrikus van Barnevel, Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente Avereest, Jacob Peter Visscher, oud een en zeventig jaren, landbouwer, en Christiaan ….ijma, oud drie en vijftig jaren, tolgaarder, wonende beide te Avereest, dewelke ons hebben aangegeven, als levenloos een kind van het vrouwelijk geslacht waarvan maria Dammer, zonder beroep, echtgenoot van Pieter Timmer, arbeider, wonende beide te Avereest op den veertienden Januarij laatstleden, des namiddags te vier ure, in het huis staande te Avereest, Wijk J nummer twee en tachtig, bevallen is. Van welke aangave wij deze akte hebben opgemaakt, die, na gedane voorlezing, is geteekend door ons en de beide comparante.),
overleden op 14-01-1963 te gem. Avereest.
4. Albert, geboren op 10-01-1864 om 15.00 uur te gem. Avereest (bron: geboorteaangifte, aktenummer: 5), overleden op 08-07-1866 te gem. Avereest op 2-jarige leeftijd (bron: overlijdensakte, aktenummer: 120),
(Op heden den achtsten Julij achttien honderd zes en zestig, verschenen voor ons Johannes Hendrikus van Barneveld Ambtenaar van den Burgerlijk Stand der Gemeente Avereest, Jan Willem Herman Hamilton, oud vijf en twintig jaren en Jan Arnold Warnaar, oud drie en twintig jaren, beide zonder beroep, wonende te Avereest; dewelke ons hebben aangegeven, dat Albert Timmer, oud twee jaren, zoon van Piet Timmer en Maria Dammer, arbeidsters wonende te Avereest, geboren en wonende te Avereest; op den datum dezer acte des middags te twaalf ure, in het huis staande te Avereest, wijk J nummer twee en tachtig overleden is. Van welke aangave wij deze akte hebben opgemaakt, die, na gedane voorlezing, is geteekend door ons en de comparanten.).
5. Hendrikje, geboren op 23-12-1866 om 04.00 uur te gem. Avereest (bron: persoonskaart C.B.v.G.; geboorteaangifte, aktenummer: 248) overleden op 30-01-1950 te Oosterhesselen op 83-jarige leeftijd (bron: persoonskaart C.B.v.G.), (bron persoonskaart C.B.v.G. heeft o.a. gewoond in Avereest V-43, op 1 mei 1896 naar Gramsbergen I 135, op 27 nov. 1941 naar PB 2693, op 26 nov. 1946 naar Oosterhesselen Nieuwlande H 47.). Gehuwd op 25-jarige leeftijd op 18-11-1892 te gem. Avereest (bron: persoonskaart C.B.v.G.; huwelijksakte, aktenummer: 54),
(Op heden den achttiende November achttien honderd twee en negentig, verschenen in het openbaar in het Gemeentehuis voor ons Egbert Bruis Slot Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente Avereest Hendrik Visser oud zeven en twintig jaren, scheepsjager, geboren en wonende te Avereest, meerderjarige zoon van Hendrik Visser, scheepsjager en van Berendina Kuipers zonder beroep, beide wonende te Avereest, hierbij tegenwoordigen en hunne toestemming tot dit huwelijk gevende; En Hendrikje Timmer oud vijf en twintig jaren, zonder beroep, geboren en wonende te Avereest, doch voor minder dan zes maanden te Ambt Hardenberg woonachtig, meerderjarige dochter van Piet Timmer, scheepsjager en van Maria Dammer, zonder beroep, beide wonende te Avereest, hierbij tegenwoordig en hunne toestemming tot dit huwelijk gevende; dewelke ons verzochten, tot de voltrekking van hun voorgenomen Huwelijk over te gaan, waarvan de openbare afkondigingen, blijkens het Register van Huwelijks-afkondigingen zijn gedaan voor de hoofddeur van het Gemeentehuis alhier, op Zondagen den zesdan en den dertienden November dezes jaars en op gelijke dagen te Ambt Hardenberg. Geene stuiting van dit Huwelijk ons beteekend zijnde. hebben wij de comparanten gevraagd, of zij elkander tot echtgenooten aannemen en getrouwelijk al de plichten zullen vervullen, welke door de wet aan den Huwelijken staat verbonden zijn, welke vraag door hen toestemmend beantwoord zijnde, verklaren wij in de naam der Wet, dat door het Huwelijk zijn vereenigd Hendrik Visser en Hendrikje Timmer. Waarvan wij deze akte hebben opgemaakt in tegenwoordigheid van Thijs Bouwknegt oud vier en vijftig jaren, stalknecht, Jan Heineman oud vijf en veertig jaren, spekslager, Albert Gort oud zeven en dertig jaren, bezembinder en Gerrit Jan Hutten oud een en dertig jaren conducteur, allen wonende te Avereest. En is deze akte na gedane voorlezing geteekend door ons, de comparanten en de getuigen, verklarende de ouders der comparanten geen schrijven te hebben geleerd.),
met Hendrik Visser, 27 jaar oud, scheepsjager, geboren op 05-10-1865 te gem. Avereest (bron: persoonskaart C.B.v.G. vrouw), zoon van Hendrik Visser, scheepsjager en Berendina Kuipers.
6. Albert, geboren op 07-12-1869 te gem. Avereest.
7. Paul, geboren op 08-12-1872 om 14.00 uur te gem. Avereest (bron: geboorteaangifte, aktenummer: 198), overleden op 14-12-1872 te gem. Avereest, 6 dagen oud (bron: overlijdensakte, aktenumer: 141),
(op heden den zestiende December achttien honder twee en zeventig, verschenen voor ons Johannes Hendrikus van Barneveld Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente Zevenaar der Gemeente Avereest Marten Lindeboom oud zes en dertig jaren en Jannes van Echten oud acht en twintig jaren, landbouwers, beide wonende te Avereest dewelke ons hebben aangegeven dat Paul Timmer, oud zes dagen, zoon van Piet Timmer, scheepsjager en van Maria Dammer zonder beroep beide wonende te Avereest geboren en wonende te Avereest wijk J nummer een honderd vijf overleden is. Van welke aangave wij deze akte hebben opgemaakt, die, na gedane voorlezing, is geteekend door ons en de comparante.).
8. Paul, (Paul) (dikke Paul), geboren op 14-11-1873 te gem. Avereest.
9. Frederik Jan, (Frerik), geboren op 26-05-1877 te gem. Avereest.
Met dank aan Gerrit Speek die een heel boekwerk gemaakt heeft over de genealogie van “de Timmers”. Zijn moeder, Greta Timmer, is een dochter van Johannes Timmer en Aaltje Otter.
Jan Nijensikkens.