Op zoek naar een historisch gegeven van Balkbrug stuitte ik in mijn archief op de hierbij geplaatste “dubbele” foto. Het plaatje werd op 31 augustus 1930 (de verjaardag van Koningin Wilhelmina) geschoten door één van de journalisten van het in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw in N.W. Overijssel en Z.W Drenthe veel gelezen geïllustreerd familleweekblad “Van Eigen Erf”. Zoals de tekst op de bovenste foto vermeldt gaf de Muziekvereniging “Excelsior” uit Balkbrug op 22 augustus 1930 een goed geslaagd muziekconcours.
De onderstaande foto geeft een overzicht van de lange stoet, welke voor de viering van de Koninginnedag op weg is naar het feestterrein. Geheel rechts op de foto het bekende hotel- restaurant café “De Munnik”, waar mevr. Aaltje Wullink (bekend als Tante Aaltje) jarenlang de scepter zwaaide. Als zoete ieugdherinnering doemen bij mij nu de beelden op van de prachtige speeltuin, die aan de achterzijde van het gebouw was gelegen en waar je in die tijd voor vijf cent een glas heerlijke onvervalste RANJA kon kopen. Nostalgie ten top!
Kalkwijk
De hierbij geplaatste prentbriefkaart werd omstreeks 1898 uitgegeven door de firma G.J. Gelderman te Dedemsvaart en voor een verkoopprijs van twee cent in de handel gebracht. De originele kaart is uitgevoerd in een groene kleur, terwijl de opdruk “Kalkwijk” in rode letters is gesteld. Men vond het blijkbaar in die tijd niet nodig op de prentbriefkaarten de plaatsnaam “Dedemsvaart” te vermelden. Naar alle waarschijnlijkheid is dit één van de oudste (zo niet de oudste) prentbriefkaart, die ooit van Dedemsvaart werd gemaakt. De firma G.J. Gelderman was destijds uitgeefster van de -Dedemsvaartsche Courant”. Naast deze activiteiten werd ook een boek- en kantoorboekhandel geëxploiteerd. Na de periode Gerhard Johan Gelderman kwam diens zoon Hendrik Jan Gelderman aan het hoofd van deze voor Dedemsvaart zo belangrijke onderneming te staan. Op 31 mei 1948 werd de uitgifte van de “Dedemsvaartsche Courant” officieel overgedragen aan de firma J.H. Boom en Zoon, nu de Koninklijke Boom Pers Courantenuitgeverij B.V genaamd, gevestigd te Meppel. Het oude plaatje toont de zuidzijde van de Kalkwijk (nu Julianastraat). De Kalkwijk werd in de jaren 1923-1924 gedempt. Het meisje met de fiets op de foto is mevr. Henriëtte Gelderman, dochter van de eerste uitgever G.J. Gelderman. Zij woonde jarenlang in het pand Julianastraat 64 in Dedemsvaart.
De bomenrij afgebeeld op de rechterkant van de oude foto, is een gedeelte van het toen zo geheten “bos van Plomp”. Bernardus Plomp was vroeger (volgens de archieven) “timmermansbaas aan de Vaart”. Hij’ is de bouwer (en was ook de enige inschrijver) van de Nederlands Hervormde Kerk in Dedemsvaart (1834) en heeft dit karwei verricht voor de aannemingssom van f 23.950,–). Op de plaats, waar eens het woonhuis van de familie Plomp stond, bevindt zich nu de zaak van “Autogros Noord B.V”. Voor zo ver ik heb kunnen nagaan is na het vertrek van de familie Plomp het betreffende pand achtereenvolgens bewoond geweest door de familie Van der Vecht, de advocaten en procureurs Mr. H.J. Steenbergen, Mr. J.H. Stegeman, de kledingzaak van de gebroeders Henny en Jan Röben en de zaak van de gebroeders Bakker, die handel dreven onder de naam “Bakro”. (Anno 2018 restaurant ” ‘t Dorp”).
Post- en Telegraafkantoor Dedemsvaart
Dit is prentbriefkaart, waarvan de foto aan het begin van deze eeuw (naar alle waarschijnlijkheid in 1905) werd genomen. Links op het plaatje het in die dagen bekende hotel Baving met daarachter de stalling voor paarden en rijtuigen. Deze stalling heeft later jarenlang dienst gedaan als elerhal voor de wekelijkse woensdagmarkt. De eerste weekmarkt in Dedemsvaart werd gehouden op woensdag 5 augustus 1840. De in 1859 bij de herdenking van het 50-jarig bestaan van de Dedemsvaart geplaatste denknaald (in de volksmond ook wel genaamd (“het standbeeld vooraan de Markt”), stond toen nog iets meer in westelijke richting.
Het Post- en Telegraafkantoor werd in de jaren 1877-1878 gebouwd. Het gebouw geheel rechts op de foto was oorspronkelijk een woonhuis, doch deed later dienst als café met een daar achter gelegen waag. Over het kanaal lag in die tijd een vonder, welke later werd vervangen door het zgn. Marktbrugje. Uit de oude jaargangen van de “Dedemsvaartsche Courant” blijkt, dat er bij het gaan over het vonder nog al eens ongelukken gebeurden, soms met trieste afloop, vooral in de duisternis en bij mistig weer.
Peter Makaske, amateur-historicus